OKR ile Odaklan: İş Koçluğundan Uygulama Notları

OKR (Objectives and Key Results), hedef yönetimi değil, odak yönetimidir. İş koçluğu perspektifinden bakınca OKR’nin en kritik değeri; “Ne yapmıyoruz?” sorusuna cesur bir yanıt vermesidir. Amaçlar (O) ilham verir ve yön gösterir; Anahtar Sonuçlar (KR) hız, netlik ve ölçülebilirlik kazandırır. Bu yazı, OKR kurmayı değil, yaşatmayı dert edinenler için yazıldı: iş koçluğu oturumlarından damıtılmış pratikler, ritimler ve kaçınılması gereken tuzaklar.

İyi Amaç (O) nasıl yazılır?

İlham veren, kısa ve kusursuz cümle, kendi başına yeterli değildir. İş koçluğu oturumlarında amaçları dört mercekten geçiriyoruz:

• Yön: Nereye gidiyoruz? (Stratejik tema ile bağlantı)
• Değer: Müşteri/ekip için hangi değeri yaratıyor?
• Alan: Nerede/kimlerle değişim hedefliyoruz?
• Ritim: Bu amaç, çeyreklik döngüde sonuç verir mi?

Örnek Amaç: “Ürün keşfinde doğrulama hızını artırarak riskli tahminleri erken yakalayan bir kültür oluşturmak.” Bu tek cümle, ekiplerde merakı ve sorumluluğu aynı anda tetikler.

Kaliteli Anahtar Sonuç (KR): Sonuç mu çıktı mı?

KR’ların en yaygın sorunu; çıktıya (deliverable) takılıp sonuçu (outcome) atlamasıdır. İş koçluğu yaklaşımıyla şu kontrol listesini kullanın:

• Ölçülebilir: Sayısal, ikili ya da kategorizasyon.
• Etkisel: Davranış veya iş değeri değişimi.
• Cesur ama ulaşılabilir: %70 başarı normaldir.
• Bağımsız: Tek başına anlaşılır ve test edilebilir.

Örnek KR’lar: “Kullanıcı problemi tanımlama süresi ort. 6 günden 3 güne insin.”, “Hatalı varsayım yakalama oranı %15’ten %30’a çıksın.”

Hizalama: Yukarıdan aşağıya, aşağıdan yukarıya

OKR, dikte değil dialoğudur. Liderlik hedefleri çerçeve sunar; ekipler bağlamlarına göre KR önerir. İş koçluğu seanslarında “hizalama workshopu” şu üç adımla yürür:

• Haritalama: Şirket amaçları → takım amaçları → bireysel katkı.
• Çapraz kontrol: Çakışan/boş alanları birlikte temizleme.
• Görünürlük: Herkesin ulaşabildiği bir OKR panosu.

Ritim: Haftalık, aylık, çeyreklik

• Haftalık check-in (15 dk): KR durum, engel, mikro-aksiyon.
• Aylık derin dalış (45–60 dk): Varsayımları test et, KR güncelle.
• Çeyrek retrosu: Öğrendiklerimizi yaz ve bir sonraki çeyreğin taslağını çıkar.

İş koçluğu ile bu ritimleri sürdüren ekipler, “dokümantasyon”u yük değil, hafıza olarak görür; karar kalitesi artar.

Metriğin kalitesi: Sayının arkasındaki anlam

İyi metrikler davranışı şekillendirir. Kötü metrikler oyun alanı yaratır. Üç tık testi uygulayın: “Bu sayı artınca gerçekten değer artıyor mu?”, “Manipüle etmek kolay mı?”, “Paydaş için anlaşılır mı?” Şüpheli metrikleri önde gelen (leading) ve geride kalan (lagging) göstergelerle çiftleyin.

Vaka: B2B SaaS’ta OKR’nin ikinci çeyrek dönüşümü

Bir B2B SaaS şirketi, ilk çeyrek OKR’larını bitirdiğinde herkesin ağzında aynı cümle vardı: “Çok iş yaptık, ama odak dağıldı.” İş koçluğu programında ikinci çeyreğe şöyle girdik: Amaç sayısı üçe indirildi; her KR için haftalık check-in soruları standartlaştı; “yapılmayacaklar” listesi yayınlandı. Sonuç, 12 haftada belirgindi: Toplam çıktı sayısı azaldı, ama KR gerçekleşme oranı %52’den %73’e çıktı. Ekipler daha az yoruldu, daha çok başardı.

Kaçınılması gereken 5 tuzak

• Çok amaç: Azı zor, çoğu imkansız. 2–3 amaç yeter.
• KR=To-do: Listeleri değil, etkileri yaz.
• Gizli OKR: Görünür olmayan hedefler sahiplenilmez.
• Ritimsizlik: Check-in yoksa odak da yok.
• Başarıyı kutlamamak: Dopamin yoksa alışkanlık zor kalıcı.

Koçluk soruları: Odak ve öğrenme

• “Bu çeyrekte yapmayacağınız üç şey ne?”
• “KR’lardan hangisi değer üretimini en iyi temsil ediyor?”
• “Varsayımınız yanlış çıkarsa ne öğrenmiş olacaksınız?”
• “Bir haftalık deneyle hangi hipotezi test edebilirsiniz?”